تاریخچه خانواده سلطنتی ایران

دودمان پهلوی

رضاشاه بزرگ،سر سلسله ی دودمان پهلوی

(1878-1944) بنیانگذار دودمان پهلوی حکومت: 1925-1941

محمدرضاشاه پهلوی(1919-1980) حکومت: 1941-1979

ولیعهد رضا پهلوی متولد: 31 اکتبر 1960 ایران، تهران

خواهران و برادران:

شاهدخت شهناز پهلوی، خواهر خواندۀ‌(متولد 27 اکتبر 1940) شاهدخت فرحناز پهلوی (متولد 12 مارس 1963) شاهزاده علیرضا پهلوی (28 آوریل 1966 – 4 ژانویه 2011) شاهدخت لیلا پهلوی (27 مارس 1970 – 10 ژوئن 2001)

همسر:

یاسمین اعتماد امینی (متولد 26 ژوئیه 1968)

فرزندان:

شاهدخت نور پهلوی (متولد 3 آوریل 1992) شاهدخت ایمان پهلوی (متولد 12 سپتامبر 1993) شاهدختفرحپهلوی (متولد 17 ژانویه 2004) [۱]

رضاشاه پهلوی

بنیانگذار دودمان پهلوی، در پی برنامه جامعی برای بازسازی نظام اجرایی و اقتصادی کشور قدم گذاشت. زمانی که او از سال 1925 تا 1941 میلادی به تخت  نشست، ایران نظام اداری، ارتش یکپارچه، شبکه‌های ارتباطی و ساختار بانکداری و اقتصادی مدرنی نداشت. در طول حکومت او، رضاشاه بر کشور ایران کوشید تا آن را مدرن و پیشرفته کند.

کشور با چالش‌هایی مواجه بود و مناطق مختلف تلاش می‌کردند تا از ایران جدا شوند که برای مقابله با ناهمواری‌ها نیاز به قدرت مرکزی قوی داشت.

درسال 1941 میلادی،باشروعجنگجهانیدومدراروپا،خاورمیانه،ازجملهایران،ازتأثیرآنمستثنینبود. در 25 اوت 1941 میلادی،نیروهایروسیوبریتانیاییایرانرابهتصرفگرفتندوتهرانتحتکنترلآن‌هاافتاد. درنتیجه،رضاشاهپهلویقدرتراازدستدادوبهجزیرهموریستبعیدشد. بعدهابهژوهانسبورگنقلمکانکرد،جاییکهبقیهعمرخودراسپریکردودر 26 ژوئیه 1944 میلادیدرگذشت.

در دوران حکومت او در ایران، اقدامات زیر انجام شد:

•  بنیادی کردن نیروی ارتش جدید به منظور حفظ استقلال و وحدت کشور •  تضمین امنیت عمومی •  حضور نیروی هوایی و نیروی دریایی در خلیج فارس، عمان و دریای خزر •  تأسیس مدرسه‌ی نظام در تهران، کرمانشاه و شهرهای دیگر و دانشگاهی رسمی برای فرستادن دانشجوها برای مطالعه‌ی تاکتیک‌های نظامی در کشورهای اروپایی. •  اجرای قانون سیستم خدمات عمومی در سراسر کشور •  اصلاحات در فرهنگ و آموزش عمومی شامل تأسیس مدارس نوین ابتدایی و متوسطه، تأسیس اولین دانشگاه ایران به نام دانشگاه تهران، دانشکده‌ی فنی و کتابخانه‌ی ملی. •  آغاز پروژه‌ی بزرگ راه‌آهن ملی که خلیج فارس را به دریای کاسپین متصل کرد و ساخت اولین راه‌آهن ایران. •  حمایت از تعداد زیادی از دانشجوها برای تحصیل •  برای پیشرفت هوانوردی، اولین کارخانه هواپیما در کشور تأسیس شد که از طریق خرید لیسانس هواپیمایی آلمانی امکان‌پذیر شد.

•    در سال 1939 میلادی، فرودگاه مهرآباد ساخته شد و به یک مرکز اصلی هوانوردی در کشور تبدیل شد. •    شبکه‌ی گسترده‌ای از جاده‌های ارتباطی در شهرها و مناطق مختلف ایجاد شد که شامل ساخت اولین تونل راه در کندوان، پل ورسک مشهور و جاده‌ی چالوس معروف بود. •  وسایل ارتباطی و ارتباطات تلفنی در سراسر کشور گسترش یافت و یک دانشکده‌ی تخصصی ارتباطات تأسیس شد. •  تدابیری برای تأمین امنیت شهرها و جاده‌ها اتخاذ شد و با جلوگیری و سرکوب دزدان و متجاوزان، امنیت بهبود یافت. • اجبار بر این شد که هر ایرانی نام خانوادگی داشته باشد و کارت‌های شناسایی صادر شد تا از یکتایی هر فرد اطمینان حاصل شود. اداره‌کل آمار و ثبت‌احوال تأسیس شد. • آغاز اولین کاوش‌ها در پرسپولیس، پایتخت مراسمی باستانی. • ارز کشور به ریال تبدیل شد. • در سال 1935 میلادی، نام رسمی ایران در اجلاس‌ها و همایش‌های بین‌المللی از "پارس" به "ایران" تغییر کرد، همچنین تغییر از تقویم هجری قمری به هجری خورشیدی روی داد. • یک قانون جامع برای تقسیمات اداری کشور تصویب شد که استان‌ها، شهرها و بخش‌ها و توانایی‌ها و وظایف آن‌ها را تعیین کرد. عناوینی همچون والی، استاندار، فرماندار و شهردار به استاندارد تبدیل شدند.

• اصلاحات گسترده‌ای در امور مالیاتی و بودجه‌ی عمومی، همچنین تنظیم امور مالی، بانکی، ارزی و پولی کشور اجرا شد.

رضاشاه-بانک

ابتدا هیچ بانک ایرانی وجود نداشت و معاملات پولی از طریق خانه‌های تجارتی مانند خانه تجارتی تومانیان انجام می‌شد. علاوه بر این، چندین بانک خارجی مانند بانک رویال انگلستان، بانک استقراضی روسیه و بانک عثمانی در ایران فعالیت داشتند. در سال 1925 میلادی، بانک سپه برای نظارت بر امور مالی ارتش تأسیس شد.

پس از آن، بانک ملی ایران در سال 1928 میلادی تأسیس شد و اولین سری از اسکناس‌های بانکی ایران در سال 1932 میلادی منتشر شد. پس از آن، بانک کشاورزی در سال 1932 میلادی تأسیس شد و بانک راهنمایی در سال 1938 میلادی فعالیت خود را آغاز کرد.

• تمرکز بر بهبود شرایط کشاورزان. • اصلاح قوه قضائیه به تطابق با کشورهای توسعه یافته با تصویب قوانین و آیین‌نامه‌های قضایی و کیفری و همچنین رعایت نهادهای مذهبی و شیوه‌های حقوقی اروپایی. این شامل مشارکت نخبگان حوزه‌های علمیه، فارغ‌التحصیلان دانشکده‌های حقوق داخلی و خارجی و تأسیس طبقه قضائی بود. • تأسیس دفتر ثبت املاک، دفاتر اسناد رسمی و دفاتر ازدواج و طلاق جهت حفظ حقوق افراد و تضمین دقت معاملات. • بهبود امور شهرداری شامل ساخت و ساز خیابان‌ها و میدان‌ها، توسعه جاده‌های موجود، نظارت دقیق و پیوسته بر کاشت درختان، مدیریت زباله‌های شهری، ساخت ساختمان‌های شهرداری و تأمین بودجه. • تأمین آزادی اقلیت‌های مذهبی برای اجرای وظایف و آیین‌های مذهبی خود و اعطای حقوق اجتماعی مساوی با سایر شهروندان ایرانی به آن‌ها.

محمدرضا شاه

پس از تبعید رضاشاه، دودمان پهلوی شاهد صعود پسر او، محمدرضا شاه، به قدرت شد. محمدرضا شاه پهلوی در تاریخ 16 سپتامبر 1941 میلادی بر تخت نشست. او در سوئیس تحصیلات خود را ادامه داد و پس از به دست آوردن مقام ستوان ارتش از دانشکده افسری به ایران بازگشت. در طول 37 سال حکومت او، محمدرضا شاه، مانند پدرش، به تحقق دستاوردهای قابل توجهی در ایران پرداخت.

در زیر تعدادی از دستاوردهای حکومت محمدرضاشاه پهلوی آمده است:

• ساخت میدان و برج شهیاد، که اکنون با نام میدان و برج آزادی شناخته می‌شود، نمادی آرمانی از ایران است. • توسعه روستای المپیک و مجموعه ورزشی آریا مهر در تهران که بعدها به نام مجموعه آزادی شناخته شد، به منظور برگزاری بازی‌های آسیایی سال 1974 میلادی. این مجموعه شامل یک استادیوم فوتبال با ظرفیت 100,000 نفر، یک سالن با ظرفیت 12,000 نفر، میدان‌های تیراندازی، پیست اسکیت، پیست مسابقه دوچرخه سواری و یک دریاچه برای ورزش‌های آبی از جمله پیست کارتینگ می‌باشد. همچنین این مجموعه شامل پنج سالن برای بسکتبال، والیبال، وزنه‌برداری، کشتی و ورزش‌های زنان است. علاوه بر این، این مجموعه شامل زمین‌های تنیس، اردوگاه تیم ملی فوتبال، مجموعه اسب‌سواری، استخر آزادی، استادیوم دوچرخه‌سواری، تعدادی از زمین‌های فوتبال، زمین بازی بیسبال، امکانات کریکت و جاده‌ی سلامتی دور از دریاچه را نیز شامل می‌شود.

• تأسیس ایران ایرلاینز (هُما)، قدیمی‌ترین ایرلاین در خاورمیانه. • ادعای استقلال و حاکمیت ملی ایران بر جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی در خلیج فارس، همراه با تشکیل نیروی دریایی شاهنشاهی در منطقه. • آزادی مناطق آذربایجان و کردستان و سرکوب گروه‌های جدایی طلب مورد حمایت سوسیالیسم در ایران. • برگزاری جشن‌های بزرگ به مناسبت 2500 سالگی شاهنشاهی ایران، که نشان دهنده غنی‌ترین ارث تاریخی و اهمیت فرهنگی ایران در صحنه بین‌المللی بود. • اجرای انقلاب سفید و 19 اصل آن، از جمله اصلاحات اراضی و لغو نظام زمین‌داری در ایران، ملی‌سازی جنگل‌ها، مرتع‌ها و منابع آبی، سهیم کردن کارگران در سود ناخالص کارخانه‌های صنعتی، و تشکیل سپاه سلامت، سپاه دانش و سپاه توسعه و نوسازی. • معرفی آموزش رایگان و اجباری برای تمام شهروندان. • فراهم‌آوردن وعده‌های غذایی رایگان برای کودکان کوچک در مدارس و غذا دادن رایگان به نوزادان تا دو سالگی همراه با مادران آنها. • تأسیس بیمه اجتماعی جامع برای همه ایرانیان. • ایجاد مرکز توسعه‌ی فکری کودکان و نوجوانان برای پرداختن به نیازهای فرهنگی این گروه سنی در ایران. • اصلاح قانون انتخابات ایران برای اعطای حق رأی به زنان و مساوی‌سازی حقوق سیاسی آن‌ها با مردان. • تغییر در منشأ سیستم تاریخ‌گذاری ایران، از تاریخ هجری شمسی به آغاز شاهنشاهی کوروش بزرگ. • تقویت قابل‌توجه نیروی نظامی ارتش شاهنشاهی ایران به حدی که آن را یکی از نیروهای نظامی مهیب و برتر در خاورمیانه و جهان قرار داد. بودجه‌ی قابل‌توجهی برای تجهیز و آموزش ارتش ایرانی اختصاص یافت، از جمله به‌دست‌آوردن تجهیزات از ایالات متحده و سایر کشورها. • نیروی هوایی شاهنشاهی ایران نیز در این دوره به نیروی پرقدرتی تبدیل شد. • تأسیس سازمان کشورهای صادرکننده نفت (OPEC) و به دست گرفتن مقام ریاست این سازمان. • تأسیس چند دانشگاه برجسته، از جمله دانشگاه آریامهر صنعتی (کنون دانشگاه صنعتی شریف)، پلی‌تکنیک تهران (کنون دانشگاه صنعتی امیرکبیر)، دانشگاه آریامهر صنعتی اصفهان (کنون دانشگاه صنعتی اصفهان)، دانشگاه ملی ایران (کنون دانشگاه شهید بهشتی)، دانشگاه فرح پهلوی (کنون دانشگاه الزهرا)، دانشگاه پهلوی (کنون دانشگاه شیراز) و دانشگاه جندی‌شاپور (کنون دانشگاه شهید چمران). [2] • ساخت میدان و برج شهیاد، که اکنون با نام میدان و برج آزادی شناخته می‌شود، نمادی آرمانی از ایران است. • توسعه روستای المپیک و مجموعه ورزشی آریا مهر در تهران که بعدها به نام مجموعه آزادی شناخته شد، به منظور برگزاری بازی‌های آسیایی سال 1974 میلادی. این مجموعه شامل یک استادیوم فوتبال با ظرفیت 100,000 نفر، یک سالن با ظرفیت 12,000 نفر، میدان‌های تیراندازی، پیست اسکیت، پیست مسابقه دوچرخه سواری و یک دریاچه برای ورزش‌های آبی از جمله پیست کارتینگ می‌باشد. همچنین این مجموعه شامل پنج سالن برای بسکتبال، والیبال، وزنه‌برداری، کشتی و ورزش‌های زنان است. علاوه بر این، این مجموعه شامل زمین‌های تنیس، اردوگاه تیم ملی فوتبال، مجموعه اسب‌سواری، استخر آزادی، استادیوم دوچرخه‌سواری، تعدادی از زمین‌های فوتبال، زمین بازی بیسبال، امکانات کریکت و جاده‌ی سلامتی دور از دریاچه را نیز شامل می‌شود. • تأسیس ایران ایرلاینز (هوما)، قدیمی‌ترین ایرلاین در خاورمیانه. • ادعای استقلال و حاکمیت ملی ایران بر جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی در خلیج فارس، همراه با تشکیل نیروی دریایی شاهنشاهی در منطقه. • آزادی مناطق آذربایجان و کردستان و سرکوب گروه‌های جداشونده با حمایت سوسیالیستی در ایران. • برگزاری جشن‌های بزرگ به مناسبت 2500 سالگی امپراتوری ایران، که نشان دهنده غنی‌ترین ارث تاریخی و اهمیت فرهنگی ایران در صحنه بین‌المللی بود.

• اجرای انقلاب سفید و 19 اصل آن، از جمله اصلاحات اراضی و لغو نظام زمین‌داری در ایران، ملی‌سازی جنگل‌ها، مرتع‌ها و منابع آبی، حصّه کارگران از سود ناخالص کارخانه‌های صنعتی، و تشکیل سپاه سلامت، سپاه دانش و سپاه توسعه و نوسازی. • معرفی آموزش رایگان و اجباری برای تمام شهروندان. • فراهم‌آوردن وعده‌های غذایی رایگان برای کودکان کوچک در مدارس و غذا دادن رایگان به نوزادان تا دو سالگی همراه با مادران آنها. • تأسیس بیمه اجتماعی جامع برای همه ایرانیان. • ایجاد مرکز توسعه‌ی فکری کودکان و نوجوانان برای پرداختن به نیازهای فرهنگی این گروه سنی در ایران. • اصلاح قانون انتخابات ایران برای اعطای حق رأی به زنان و مساوی‌سازی حقوق سیاسی آن‌ها با مردان. • تغییر در منشأ سیستم تاریخ‌گذاری ایران، از تاریخ هجری شمسی به آغاز سلطنت کوروش بزرگ. • تقویت قابل‌توجه نیروی نظامی ارتش ایران به حدی که آن را یکی از نیروهای نظامی مهیب و برتر در خاورمیانه و جهان قرار داد. بودجه‌ی قابل‌توجهی برای تجهیز و آموزش ارتش ایرانی اختصاص یافت، از جمله به‌دست‌آوردن تجهیزات از ایالات متحده و سایر کشورها. • نیروی هوایی سلطنتی ایران نیز در این دوره به نیروی پرقدرتی تبدیل شد. • تأسیس سازمان کشورهای صادرکننده نفت (OPEC) و به دست گرفتن مقام ریاست این سازمان. • تأسیس چند دانشگاه برجسته، از جمله دانشگاه آریامهر صنعتی (کنون دانشگاه صنعتی شریف)، پلی‌تکنیک تهران (کنون دانشگاه صنعتی امیرکبیر)، دانشگاه آریامهر صنعتی اصفهان (کنون دانشگاه صنعتی اصفهان)، دانشگاه ملی ایران (کنون دانشگاه شهید بهشتی)، دانشگاه فرح پهلوی (کنون دانشگاه الزهرا)، دانشگاه پهلوی (کنون دانشگاه شیراز) و دانشگاه جندی‌شاپور (کنون دانشگاه شهید چمران). [2]

شاهزاده رضا پهلوی

۴۳ سال از مبارزهٔ شاهزاده رضا پهلوی برای آزادی و دموکراسی در ایران

گذشته، شاهزاده رضا پهلوی در جنگ برای آزادی و بازگرداندن دولت دموکراتیک در ایران بوده است. به عنوان وارث سلسلهٔ پهلوی که از سال ۱۹۲۵ تا ۱۹۷۹ ایران را حکمرانی می‌کرد، او از میراثِ پدر فقیدش، محمدرضاشاه، که برای مدرنیزاسیون و پیشرفت ایران تلاش می‌کرد، پیروی می‌کند. اما پس از شورش ارتجاع سرخ و سیاه به پشتیبانی گلوبالیسم جهانی، در سال ۱۹۷۹، ایران شاهد تغییرات رادیکالی در چشم‌انداز سیاسی خود بود که منجر به تأسیس جمهوری اسلامی شد. از آن زمان تاکنون، شاهزاده رضا پهلوی تمام و کمال برای حقوق ایرانیان و تأسیس یک دولت دموکراتیک و همگانی برای کشور مبارزه کرده است.

• سفر مبارزه:

پس از انقلاب اسلامی، شاهزاده رضا پهلوی به همراه خانواده‌اش به تبعید مجبور شدند. اما علی‌رغم زندگی در خارج از کشور، او مسئولیت خود نسبت به میهن و مردم ایران را رها نکرد. بلکه او به نماد مقاومت میلیون‌ها ایرانی برای به دست آوردن آزادی و دموکراسی تبدیل شد. در تبعید، او برای احیای اصول آزادی، عدالت و حقوق بشر در ایران به وفور به مبارزه پرداخته است.

• همکاری با جامعه بین‌المللی:

شاهزاده رضا پهلوی یک فعال سیاسی از ایران در صحنهٔ بین‌المللی بوده است. او تمام و کمال با رهبران جهان، سیاست‌گذاران و سازمان‌های بین‌المللی همکاری کرده است تا حمایتی را برای آرمان‌های مردم ایران به‌منظور دستیابی به دولت دموکراتیک جلب کند. او همواره بر راه‌حل‌های دیپلماتیک برای مقابله با چالش‌هایی که ایران در برابر آن قرار دارد، تأکید داشته و اهمیت حقوق بشر و آزادی‌های مدنی را به نمایش گذاشته است.

• ترویج یک نگاه اتحاد بخش:

در طول مسیر خود، شاهزاده رضا پهلوی بر یک نگاه اتحادی بخش و همه‌گانی برای ایران تأکید کرده است. او باور دارد که دولت دموکراتیک باید به تنوع جمعیت ایران احترام گذاشته و حقوق و فرصت‌های برابری را برای همهٔ شهروندان، بدون توجه به اعتقادات، اقوام و فرهنگ‌های فردی آن‌ها، تضمین کند. تلاش‌های او متمرکز بر تقویت احساس همبستگی ملی و ترمیم شکاف‌هایی است که از زمان شورش ۵۷ پدید آمده‌اند.

• پذیرش مدرنیته و پیشرفت:

به عنوان یک رهبر ذهن باز و مدرن، شاهزاده رضا پهلوی اهمیت پذیرش پیشرفت و مدرنیته را در ایجاد یک ایران غرورآفرین تأیید کرده است. او یک کشور را تصور می‌کند که مردم را از طریق آموزش، پیشرفت فناوری و فرصت‌های اقتصادی تقویت می‌کند. ایده‌های او شامل ترویج کارآفرینی، سرمایه‌گذاری در آموزش و بهداشت، و حمایت از نوآوری برای تبدیل ایران به یک قدرت برجسته در منطقه و جهان می‌شود.

• انتقال صلح‌آمیز به دموکراسی:

شاهزاده رضا پهلوی به طور پی‌درپی از انتقال صلح‌آمیز به دموکراسی در ایران حمایت کرده است. او ارتقای فرآیند انتخابات شفاف را تصور می‌کند که مردم ایران امکان انتخاب نمایندگان خود را به آزادی و عدالت داشته باشند. او باور دارد که یک دولت دموکراتیک ثبات، پیشرفت و صلح دائمی را برای منطقه به همراه خواهد آورد.

طی ۴۳ سال گذشته، شاهزاده رضا پهلوی در تعهد خود به آرمان‌های مردم ایران برای آزادی و دموکراسی پابرجا بوده است. چشم‌انداز او برای ایران یک‌پارچه، مدرن و دموکراتیک میلیون‌ها ایرانی در داخل و خارج از کشور را الهام بخشیده است. همچنین، در حالی که جهان به وقوع‌پیوستن شرایط تغییرکننده در ایران را تماشا می‌کند، شاهزاده رضا پهلوی به‌عنوان نماد امید و نیروی محرکه پشت تعقیب آینده‌ای روشن برای ایران و مردم آن باقیست.

اگر شاهزاده رضا پهلوی در سپهر سیاسی کنونی ایران نمی‌بود،به راستی امیدی هم نبود.

جاویدشاه

منبع:

[1] https://www.thepahlavidynasty.com/ [2] https://gopersis.com/pahlavi-dynasty/